BÁN CHI LIÊN (Scutellaria barbata D. Don)
Tuệ Tĩnh Đường Hải Đức 9 Năm trước
Mô tả
Cây thảo, mọc bò, cao 15 – 20cm. Thân mảnh, hình trụ, mọc đứng, nhẵn hoặc có lông nhỏ. Lá mọc đối, hình trứng, dài 1,25 – 2,5cm, rộng 0,7 – 0,8cm, gốc hình nêm hoặc hình tim, đầu nhọn, mép khía răng, mặt dưới rất nhạt; những lá gần ngọn không cuống, những lá phía dưới có cuống mảnh dài 5 – 6mm.
Cụm hoa mọc ở kẽ lá; lá bắc dạng lá; đài hình chuông, dài 1,5 – 2mm, nhẵn hoặc hơi có lông, có đường sống rõ; tràng màu xanh lơ, dài 9 – 10mm, hơi loe ra ở đầu, chia 2 môi, môi trên có 3 thùy, thùy giữa lớn, thùy bên hẹp, môi dưới rộng và tròn; nhị 4 đính vào 1/3 phần dưới của tràng, không thò ra ngoài, chỉ nhị có lông ở gốc; bầu nhẵn.
Quả nhẵn hoặc có lông.
Mùa hoa: tháng 11.
Tác dụng dược lý
Flavonoid scutellarin có tác dụng ức chế hoạt độ của protein kinase C não chuột trắng được tinh chế một phần.
Công dụng
Bán chi liên được dùng chữa đinh nhọt, viêm gan với liều 20 – 40g cây khô, sắc uống. Dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.
Trong y học Trung Quốc, toàn cây khô bán chi liên được dùng làm thuốc hạ sốt, lợi tiểu và điều trị khối u tân sinh, áp xe phổi, lao phổi xơ, viêm ruột thừa, viêm gan, xơ gan cổ trướng. Dùng ngoài, cây tươi giã đắp và nấu nước rửa, trị mụn nhọt sưng đau, viêm vú, viêm mủ da, sâu quảng, rắn độc cắn, sâu bọ cắn đốt, đòn ngã tổn thương. Ngày 20 – 40g sắc thuốc. Còn dùng thay ích mẫu trị bệnh phụ khoa.
Cây thảo, mọc bò, cao 15 – 20cm. Thân mảnh, hình trụ, mọc đứng, nhẵn hoặc có lông nhỏ. Lá mọc đối, hình trứng, dài 1,25 – 2,5cm, rộng 0,7 – 0,8cm, gốc hình nêm hoặc hình tim, đầu nhọn, mép khía răng, mặt dưới rất nhạt; những lá gần ngọn không cuống, những lá phía dưới có cuống mảnh dài 5 – 6mm.
Cụm hoa mọc ở kẽ lá; lá bắc dạng lá; đài hình chuông, dài 1,5 – 2mm, nhẵn hoặc hơi có lông, có đường sống rõ; tràng màu xanh lơ, dài 9 – 10mm, hơi loe ra ở đầu, chia 2 môi, môi trên có 3 thùy, thùy giữa lớn, thùy bên hẹp, môi dưới rộng và tròn; nhị 4 đính vào 1/3 phần dưới của tràng, không thò ra ngoài, chỉ nhị có lông ở gốc; bầu nhẵn.
Quả nhẵn hoặc có lông.
Mùa hoa: tháng 11.
Flavonoid scutellarin có tác dụng ức chế hoạt độ của protein kinase C não chuột trắng được tinh chế một phần.
Bán chi liên được dùng chữa đinh nhọt, viêm gan với liều 20 – 40g cây khô, sắc uống. Dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.
Trong y học Trung Quốc, toàn cây khô bán chi liên được dùng làm thuốc hạ sốt, lợi tiểu và điều trị khối u tân sinh, áp xe phổi, lao phổi xơ, viêm ruột thừa, viêm gan, xơ gan cổ trướng. Dùng ngoài, cây tươi giã đắp và nấu nước rửa, trị mụn nhọt sưng đau, viêm vú, viêm mủ da, sâu quảng, rắn độc cắn, sâu bọ cắn đốt, đòn ngã tổn thương. Ngày 20 – 40g sắc thuốc. Còn dùng thay ích mẫu trị bệnh phụ khoa.
Theo sách "Cây thuốc và Động vật làm thuốc ở Việt Nam"
